Molekularne nożyczki: efekt nowej polityki komercjalizacyjnej UJ


Bitechnologia - teraźniejszość i przyszłość

Molekularne nożyczki: efekt nowej polityki komercjalizacyjnej UJ

Wiosną 2007 roku Uniwersytet Jagielloński wprowadził kompleksowe regulacje dotyczące ochrony własności intelektualnej i tworzenia firm naukowych. Są już pierwsze, wymierne efekty tej nowej polityki UJ.

Politykę tę tworzą dwa regulaminy: Zasady dotyczące własności intelektualnej i ochrony prawnej dóbr intelektualnych na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Zasady tworzenia spółek spin-off w Uniwersytecie Jagiellońskim. Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu (CITTRU) koordynowało Trwające ponad rok prace nad nimi.

W sposób kompleksowy normują one kwestie związane z własnością intelektualną tworzoną przez pracowników naukowych Uniwersytetu, takie jak: budowanie współpracy z przemysłem, poszukiwanie potencjalnych partnerów - licencjobiorców, wdrażanie wynalazku, pobudzanie przedsiębiorczości akademickiej. Czytelne uregulowanie zasad dotyczących własności intelektualnej ma stanowić zachętę dla naukowców, który otrzymywać będą 50% zysków z komercjalizacji prac badawczych, jak również dla biznesu do podejmowania współpracy z uczelnią. Regulacje stanowią, iż Uniwersytet będzie współfinansował zgłoszenia nowatorskich patentów oraz obejmował udziały w spółkach akademickich. Pozwoli to skuteczniej promować osiągnięcia naukowe Uniwersytetu. Jest również kolejnym elementem przystosowywania uczelni do funkcjonowania w warunkach rynkowych.

Jednym z pierwszych, realnych efektów nowej strategii Uniwersytetu są zgłoszenia patentowe jakie dokonali krakowscy biotechnolodzy. Opracowali oni sposób otrzymywania specyficznych enzymów, które wykorzystywane są do przemysłowej produkcji białek zrekombinowanych. Co to oznacza? Substancje białkowe – które przebadali uczeni z UJ – są rodzajem narzędzi biotechnologicznych, które po połączeniu z produktami finalnymi usuwają ich zbędne części. Możemy je nazwać molekularnymi nożyczkami odcinającymi określoną (co stanowi o sensie całej operacji) część łańcuchów peptydowych. W ten sposób otrzymać można produkt pozbawiony niepotrzebnych – na etapie finalnym – elementów.

Technologia odkryta na UJ jest podstawą do tworzenia wielu nowych leków, metod diagnostycznych i terapeutycznych. Obecnie farmaceutyki oparte o białka zrekombinowane stanowią coraz większą pule leków specjalistycznych, głównie przeciwnowotworowych, przeciwzapalnych, odpornościowych i neurologicznych. Na razie ponad 100 substancji tego typu weszło do produkcji, jednakże aż ponad 300 jest już na etapie badań klinicznych. Warto również nadmienić, ze wartość światowego rynku białek zrekombinowanych wzrosła tylko w ciągu dwóch lat (2001-2003) o 50% (z poziomu 21 do 31 mld USD )

Wstępne analizy ekonomiczne przeprowadzone w CITTRU prowadzą do wniosku, że przedstawiona metoda ma ogromne szanse znaleźć zastosowanie w przemyśle chemicznym, medycynie i farmacji. Oczywiście zgłoszenie patentowe to jeden z początkowych etapów myślenia o komercyjnym wdrożeniu wynalazku. CITTRU planuje w przeciągu roku zainteresować odkryciem potencjalnych inwestorów, chce też rozszerzyć ochronę innowacji w skali europejskiej. Jednakże już zgłoszenie do Urzędu Patentowego RP daje Uniwersytetowi poważny argument w kontaktach z biznesem.

 

Więcej o CITTRU...
 

Następny artykuł

Poprzedni artykuł